Τζάκια - ποια είδη υπάρχουν

Εισαγωγή

Από πολύ παλιά το τζάκι αποτελούσε το πρώτο και τον πλέον πρωταρχικό ρόλο στον σχεδιασμό και την κατασκευή της κατοικίας. Πριν μερικά χρόνια ακόμη αποτελούσε ένα ακόμη διακοσμητικό στοιχείο στις νέες κατοικίες.

Τα τελευταία χρόνια η διαρκή εξέλιξη της τεχνολογίας έφερε την κατασκευή νέων εστιών που χρησιμοποιούν όλη την γνώση και την εμπειρία του παρελθόντος ενώ καταφέρνουν και εξοικονομούν κατά πολύ μεγαλύτερη ενέργεια από τα παλαιότερα.

Σήμερα η κατασκευή ενός τζακιού είναι σύνθετη και απαιτεί ειδικές γνώσεις και επιστημονικές μεθόδους κατασκευής για να θερμαίνει σωστά και να μην έχει ανεπιθύμητα προβλήματα.

Τα μέρη που αποτελούν ένα τζάκι είναι τρία. καμινάδα - επένδυση - εστία

Η καμινάδα

Η καμινάδα είναι το σύστημα απαγωγής των καυσαερίων από τον θάλαμο καύσης (εστία).

Η διατομή όσο και η κατασκευή της πρέπει να είναι σύμφωνα με τις προδιαγραφές και τους κανονισμούς λειτουργίας και ασφαλείας. Καμινάδες με μεγάλο ελκυσμό έχουν σαν αποτέλεσμα να μην καπνίζει το τζάκι μειώνουν όμως αισθητά την απόδοση.

Αυτό γίνεται γιατί ο μεγάλος ελκυσμός αυξάνει την ταχύτητα απαγωγής των καυσαερίων μέσα στην καμινάδα οπότε μεγαλύτερη ποσότητα ζεστού αέρα χάνεται από αυτή και αναπληρώνεται στην οικία ισότοπα με κρύο αέρα από τις χαραμάδες, λόγω της υποπίεσης.

Η επένδυση

Η επένδυση είναι το εξωτερικό περίβλημα της εστίας το οποίο μπορεί να κατασκευαστεί από οποιοδήποτε υλικό και σε οποιοδήποτε σχέδιο και τεχνοτροπία (κλασσικό, μοντέρνο, ρουστίκ κλπ) ανεξάρτητα από το είδος της εστίας. Είναι θέμα προσωπικού γούστου και μπορεί να γίνει η επιλογή του υλικού κατασκευής.

Έχει δυνατότητα σήμερα κάποιος να επιλέξει από ανάμεσα σε προκατασκευασμένες επενδύσεις ή να κατασκευάσει κάτι πιο προσωπικό με την βοήθεια του τεχνικού εγκαταστάτη και του καταστήματος πώλησης.

Η εστία

Η εστία είναι ο χώρος που γίνεται η καύση του ξύλου. Προκαλείται η ανάφλεξη των αερίων και του άνθρακα που περιέχει το ξύλο. Η απόδοση κάθε τύπου εστίας εξαρτάται από το ποσοστό του άνθρακα και των αερίων που αναφλέγονται. Πιο κάτω θα αναλύσουμε τι συμβαίνει κατά την λειτουργία κάθε τύπου εστίας και τι απόδοση έχει κάθε τύπος.

Σήμερα στην αγορά υπάρχουν τρία είδη εστίας η κτιστή με πυρότουβλα, η προκατασκευασμένη με θωράκιση μαντεμιού και η μαντεμένια θερμοδυναμική.

1. Εστία με πυρότουβλα (κτιστό τζάκι απόδοση 10-15%)

Εστία που κτίζεται επί τόπου τούβλο-τούβλο από κάποιο μάστορα ή προκατασκευάζεται σε στοιχεία και μεταφέρεται για την τοποθέτηση. Πρόκειται για τζάκι με μικρή απόδοση, ίση περίπου με το 10-15% της θερμικής ενέργειας που παράγει το καιγόμενο ξύλο. Θερμαίνει αποκλειστικά μόνο με ακτινοβολία και κατά την λειτουργία του αφαιρεί τεράστιες ποσότητες ζεστού αέρα από το χώρο, ο οποίος αναπληρώνεται με κρύο.

2. Προκατασκευασμένη εστία από μαντέμι ή πυρίμαχη απόδοση 15-25%

Εστίες σε τυποποιημένες διαστάσεις και μορφές προκατασκευασμένες σε στοιχεία με απόδοση ίση με το 15-25% της θερμικής ενέργειας που παράγει το καιγόμενο ξύλο και που σε καμιά περίπτωση δεν μπορούν να χαρακτηριστούν σαν εστίες για θέρμανση, παρά σαν εστίες για τοπική θέρμανση και διακόσμηση (Εικόνα 71).

3. Θερμοδυναμικές εστίες

Οι εστίες αυτές χαρακτηρίζονται από την μεγάλη τους απόδοση και την υψηλή τεχνολογία κατασκευής τους, είναι όλες θερμοδυναμικές (αερόθερμες) και ζεσταίνουν όχι μόνο τοπικά, αλλά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την θέρμανση ολόκληρου του σπιτιού, αφού εκτός της θέρμανσης με ακτινοβολία, κυκλοφορούν και ζεστό αέρα είτε με φυσική ροή είτε βεβιασμένα με την βοήθεια ανεμιστήρα (450 m3/h), δίνοντας την δυνατότητα να διανέμουν ζεστό φρέσκο αέρα σε όλα τα δωμάτια του σπιτιού.

Οι εστίες ατές είναι εφοδιασμένες με πόρτες από υαλοκεραμικό κρύσταλλο και λειτουργούν με κλειστή αλλά και ανοικτή πόρτα, γι αυτό και πολλά μοντέλα διατίθενται και με μηχανισμό ανάσυρσης της πόρτας που «εξαφανίζει» την πόρτα όποτε αυτό είναι επιθυμητό.

α) Απόδοση:

Στην κλειστή εστία η απόδοση φτάνει στο 65-85% γιατί ο αέρας που χρειάζεται για την καύση είναι 6-8 m3 ανά ώρα κατά κιλό ξύλου. Αντίθετα στην ανοικτή εστία απαιτείται ποσότητα αέρα 60-100 m3 που λόγω του ελκυσμού της καμινάδας αφαιρείται από τον χώρο μας (ζεστός της περισσότερες φορές) και αναπληρώνεται με κρύο Εικόνα 71 απώλεια από την καμινάδα 75-85%απόδοση 15-25% με ακτινοβολία

β) Οικονομία:

Στην κλειστή εστία η καύση είναι ελεγχόμενη, ρυθμίζοντας τον αέρα επιτυγχάνουμε πολύ μεγάλη οικονομία από ξύλα (3-4 φορές λιγότερα).

γ) Ασφάλεια

Ακόμη και αν χρειαστεί να φύγετε από το σπίτι σας η κλειστή εστία συνεχίζει να λειτουργεί και σας παρέχει ασφάλεια 100%. Το βράδυ φορτώνεται την κλειστή εστία σας με ξύλα που θα σας θερμάνουν μέχρι το πρωί, σε αντίθεση με την ανοικτή εστία που θα κάψει τα ξύλα πολύ γρήγορα και ύστερα θα συνεχίσει να αφαιρεί από τον χώρο την θερμοκρασία.

δ) Θέα

Η κλειστή με πόρτες εστία είναι μόνιμα γεμάτη φλόγα αφού οι υψηλές θερμοκρασίες που αναπτύσσονται αναγκάζουν τα αέρια, που απελευθερώνονται από την καύση του ξύλου, να αναφλέγονται και να προσφέρουν ένα μοναδικό θέαμα.